Zwiększenie bezpieczeństwa konsumentów w obrocie cyfrowym oraz zabezpieczenie konsumentów przed negatywnymi skutkami pandemii – to główne wnioski z European Consumer Summit – unijnego szczytu poświęconego prawom konsumenta. Jak co roku, w szczycie udział wzięli także przedstawiciele Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych.

15 marca 2021 roku odbył się European Consumer Summit, czyli unijny szczyt poświęcony prawom konsumenta. W tym roku ECS, z racji prezydencji Portugalii w UE, odbył się w Lizbonie. W odróżnieniu do lat ubiegłych, na skutek pandemii koronowirusa, tym razem wydarzenie miało formułę online.

W 2020 roku konferencja ECS odbyła się w stolicy Belgii – Brukseli, na którym ogłoszono zapowiedź nowej europejskiej agendy dla konsumentów (New Consumer Agenda), która ujrzała światło dzienne w listopadzie 2020 roku. Na tegorocznym szczycie w Lizbonie dyskutowano m.in. o najważniejszych wnioskach do nowej europejskiej agendy dla konsumentów oraz o potrzebie szczególnej ochrony konsumentów w dobie pandemii koronawirusa.

Pandemia głównym tematem rozmów podczas ECS w Lizbonie

W ECS w Lizbonie udział wzięło ponad 700 uczestników, w tym przedstawiciele instytucji unijnych, państw członkowskich oraz organizacji pozarządowych – w tym Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych. Wśród prelegentów byli m.in. Komisarz ds. Sprawiedliwości - Didier Reynders, Pedro Siza Vieira - portugalski Minister Gospodarki i Transformacji Cyfrowej czy Hugh Stevenson - wiceprzewodniczący amerykańskiej Federal Trade Commission.

Wśród tematów poruszanych podczas ECS znalazły się kwestie harmonizacji ochrony konsumentów na poziomie nie tylko europejskim, ale też globalnym (stąd obecność ekwiwalentnych organizacji i instytucji z USA i Afryki). Prócz tego omawiano kwestie eko-wyborów - jak sprawić, by konsumenci wybierali przyjazne środowisku produkty i usługi. Nie zabrakło też tematów regulacyjnych - szczególnie tych dotyczących prac nad zwiększaniem poziomu ochrony konsumentów oraz kierunków rozwoju tego obszaru prawa.

Zagadnienia związane z pandemią zdominowały agendę - praktycznie w każdym panelu prelegenci odnosili się do doświadczeń w zakresie ochrony konsumentów w okresach lockdownu i zagrożenia koronawirusem. Program ECS tradycyjnie został podzielony na część wspólną oraz bloki tematyczne w ramach, których odbyły się specjalne warsztaty.

W wyniku głosowania, które odbyło się w poszczególnych grupach tematycznych, uczestnicy szczytu wybrali najistotniejsze ich zdaniem wnioski, które zostały przekazane do dyskusji na spotkaniu ministerialnym.

Wnioski, które otrzymały najwięcej głosów to:

Określenie obowiązków platform w zakresie zapobiegania oszustwom konsumenckim ze strony użytkowników biznesowych i reagowania na nie (50%)
Wyposażenie organów ścigania w odpowiednie narzędzia egzekwowania (takie jak np. eLab) do wykrywania naruszeń w środowisku cyfrowym (43%)
Przyjęcie podejścia w analizie cyklu życia, wedle którego Komisja, państwa członkowskie i zainteresowane strony będą współpracować w celu uzgodnienia wspólnych norm (36%)

Ochrona konsumentów jako jeden z fundamentów Unii Europejskiej

Analizując wszystkie wnioski, które zostały przekazane do dyskusji na spotkaniu ministerialnym, można stwierdzić, iż zarówno przedstawiciele instytucji unijnych oraz instytucji z państw członkowskich, jak i przedstawiciele organizacji pozarządowych zgadzają się z tym, że prawa konsumentów mają kluczowe znaczenie dla gospodarki, społeczeństwa i przyszłości Unii Europejskiej, i jako takie będą przedmiotem prac, mających na celu poprawę poziomu bezpieczeństwa konsumentów.

Wyrazem takiej optyki jest opublikowana pod koniec ubiegłego roku New Consumer Agenda, której celem jest kompleksowe uregulowanie statusu konsumentów na wspólnotowym rynku oraz przyznanie im ochrony uwzględniającej dynamiczny postęp technologiczny, przy jednoczesnym zadbaniu o kwestie środowiskowe.

- Tegoroczny European Consumer Summit pomógł wyznaczyć priorytety oraz kierunki rozwoju New Consumer Agenda, w ramach której ma być zmieniana również m.in. dyrektywa o kredycie konsumenckim. Postawienie konsumenta w centrum uwagi i przyznanie mu szczególnej ochrony jest wyrazem tendencji, która ma już ugruntowaną tradycję w UE, niemniej akcenty ochrony muszą mieć zrównoważony charakter, w taki sposób by ich wprowadzenie nie skutkowało powstawaniem barier ograniczających konkurencję. W PZIP zawsze podkreślamy fakt, iż ochrona konsumentów jest priorytetem, jednakże nie możemy zapominać o przedsiębiorcach, bo bez nich – nie ma konsumentów – komentuje Paweł Grabowski, pełnomocnik zarządu Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych oraz uczestnik ECS z ramienia PZIP.

- Z punktu widzenia lendtechów, wartym odnotowania jest fakt, iż jednym z omawianych wniosków było również wsparcie dla konsumentów o niższych dochodach, których podatność na zagrożenia pogorszyła się w wyniku pandemii. Wniosek ten uzyskał jednak aprobatę jedynie 10% głosujących, a to może być odczytywane jako wyraźny sygnał, że ochrona konsumentów jest już obecnie na bardzo wysokim poziomie w państwach członkowskich UE i jej korekta nie jest określana jako priorytet na najbliższy rok – dodaje Grabowski.

Polski Związek Instytucji Pożyczkowych – Związek Pracodawców, aktywnie uczestniczy w wydarzeniach i dyskusjach publicznych istotnych dla branży digital lending zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym. PZIP jest także organizatorem Kongresu Lendtech oraz Polskiego Kongresu Pożyczkowego – dwóch najważniejszych wydarzeń dla branży pożyczkowej w Polsce.