» Stanowisko PZIP do projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (druk senacki nr 929)

PZIP, na zaproszenie Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP, wziął udział w konsultacjach projektu nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego. Podstawowym celem nowelizacji jest przyznanie dodatkowych uprawnień współwłaścicielom nieruchomości, będących przedmiotem egzekucji.

Na początku marca 2023 r., z inicjatywy senator Lidii Staroń, rozpoczął się proces legislacyjny, mający na celu nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego. Postulowane zmiany dotyczą przepisów egzekucyjnych, a deklarowanym celem jest zwiększenie poziomu ochrony współwłaścicieli nieruchomości, będących przedmiotem egzekucji, poprzez przyznanie im dodatkowych preferencji, ułatwiających nabycie tej nieruchomości.

Tu warto wtrącić, że choć najczęściej podmiotem inicjującym procesy legislacyjne jest Rada Ministrów lub grupa posłów, to Senat również posiada uprawnienie do formułowania inicjatyw ustawodawczych. Co prawda w tej kadencji Parlamentu na 70 inicjatyw Senatu jedynie 13 zakończyło się sukcesem i wejściem proponowanych przez Senat nowelizacji w życie, to omawiany projekt nie jest bez szans, bowiem dotyczy ważnego społecznie zagadnienia.

- Projekt zawiera, w zasadzie, dwa przepisy - jeden merytoryczny, drugi zaś - intertemporalny. O ile w odniesieniu do przepisu merytorycznego trudno mieć krytyczne uwagi (choć też trudno go ocenić jednoznacznie z uwagi na brak stosownych analiz), o tyle przepis intertemporalny jest po prostu zdumiewający. Projektodawca proponuje bowiem, aby omawiane przepisy dotyczyły również stosunków prawnych powstałych nie tylko przed ich wejściem w życie, lecz również miałyby nimi być objęte stosunki prawne powstałe przed zgłoszeniem tej inicjatywy ustawodawczej - komentuje radca prawny Paweł Grabowski, pełnomocnik Zarządu PZIP. - Zaproponowany przepis intertemporalny w sposób oczywisty łamie zasadę lex retro non agit, czego konsekwencją jest jego niezgodność z art. 2 Konstytucji RP. Co jednak gorsze, propozycja ta gruntuje brak poszanowania dla prawa, którego zmienianie z mocą wsteczną prowadzi do chaosu prawnego, podważa zaufanie do państwa i stoi w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego - dodaje Grabowski.

Nad projektem zmian pracują senackie komisje - Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, które do 7 maja 2023 r. mają przedstawić swoje sprawozdanie ws. omawianej nowelizacji. Teoretycznie istnieje zatem szansa, na przyjęcie omawianej regulacji jeszcze w tej kadencji Parlamentu.