» Stanowisko PZIP do projektu ustawy o kredycie konsumenckim (UC82)

Polski Związek Instytucji Pożyczkowych wziął udział w konsultacjach publicznych i złożył obszerne stanowisko do projektu ustawy o kredycie konsumenckim, która ma zaimplementować dyrektywę CCD2. Przygotowany przez UOKiK projekt nowelizacji zakłada szereg zmian w funkcjonowaniu rynku kredytów konsumenckich. Nowe przepisy mają wejść w życie w listopadzie 2026 r.

W listopadzie 2023 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły nową dyrektywę w sprawie kredytów konsumenckich (CCD2), która zastąpiła poprzednią, nieco już zdezaktualizowaną dyrektywę z 2008 r. Ustawodawca unijny postanowił iść z duchem czasu, zwracając uwagę na postępującą cyfryzację społeczeństw. Założeniem dyrektywy CCD2 jest również to, że konsumenci mają być objęci jeszcze lepszą ochroną - czyli mają otrzymywać zrozumiałe komunikaty, kredyty mają być udzielane w oparciu o ocenę zdolności kredytowej, a ich koszty powinny być limitowane.

W zasadzie, wskazane wyżej aspekty prokonsumenckie są już w Polsce wdrożone - ocenia Jarosław Ryba, Prezes Zarządu Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych. Limit kosztów pozaodsetkowych obowiązuje w Polsce już od dziesięciu lat, można zatem powiedzieć, że Polska jest unijnym liderem w tej kwestii. Zresztą nie tylko co do czasu implementacji limitu, lecz również jego kształtu, który uwzględnia zróżnicowanie ofert na rynku kredytowym. Inną kwestią jest wartość tego limitu, który dwa lata temu został arbitralnie obniżony do poziomu, który jest po prostu nieracjonalny i wyklucza część konsumentów z legalnego i bezpiecznego rynku finansowego - dodaje Jarosław Ryba. Warto mieć również na uwadze fakt, że w Polsce od dwóch lat obowiązują zasady oceny zdolności kredytowej, które są bardziej restrykcyjne, aniżeli te, określone w CCD2, czy zatem czeka nas liberalizacja w tym zakresie? Zobaczymy - podsumowuje Prezes PZIP.

7 lipca 2025 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jako projektodawca, zaprosił m.in. Polski Związek Instytucji Pożyczkowych do wyrażenia opinii w sprawie przedłożonego do konsultacji publicznych projektu ustawy o kredycie konsumenckim (UC82). Publikacja projektu wzbudziła również zainteresowanie mediów, które skupiły się przede wszystkim na nowych zasadach reklamy kredytów konsumenckich oraz nowym obowiązku, aby kredytodawcy informowali konsumentów, że „pożyczanie pieniędzy kosztuje”. Projekt z druku UC82 jest bardzo obszerny - ma 95 stron - i choć bazuje na aktualnej ustawie o kredycie konsumenckim, to zawiera szereg zmian, które niekiedy wykraczają poza zakres regulacji, zawartej w dyrektywie CCD2. Przykładem może być zastrzeżenie zasad oceny zdolności kredytowej lub sankcja kredytu darmowego, która zakłada nie tylko brak obowiązku zapłaty kosztów (czyli faktycznie, skorzystanie z kredytu darmowego) lecz również brak obowiązku zwrotu kapitału (co jednak jest już drogą do bezpodstawnego wzbogacenia).

Faktycznie, projekt nowej ustawy o kredycie konsumenckim zawiera regulacje dotyczące oceny zdolności kredytowej, które są jeszcze bardziej restrykcyjne, aniżeli dotychczas, tzn. prowadzą do jeszcze większego wykluczenia finansowego. Ponadto, zawarte w projekcie przepisy dotyczące sankcji kredytu darmowego są wręcz zaproszeniem dla nieuczciwych quasi-kancelarii „odszkodowawczych” do podważania w zasadzie całego obrotu na rynku kredytów konsumenckich. Nie rozumiemy też, dlaczego projektodawca proponuje wprowadzenie zakazów reklamy, która opiera się na prawdziwych, korzystnych dla konsumenta cechach - przecież dyrektywa CCD2 nie obliguje do wprowadzenia takiego zakazu - zastanawia się r.pr. Paweł Grabowski, pełnomocnik Zarządu PZIP. Trzeba jednak uczciwie przyznać, że UOKiK wykonał wielką robotę, przygotowując blisko 100 stron przepisów, w niewątpliwie trudnej i wrażliwej materii. Oczywistym jest, że przy tak obszernej regulacji mogą się pojawić wątpliwości, które jednak - mam nadzieję - będziemy wyjaśniać i korygować - dodaje mec. Grabowski.

Przedkładając swoje stanowisko, PZIP zaapelował do UOKiK o zorganizowanie konferencji uzgodnieniowej, mając na uwadze doniosłość tego procesu legislacyjnego, skalę zmian w nim proponowanych oraz to, że wypracowywane obecnie przepisy będą fundamentem dla - miejmy nadzieję, sprawnego - działania rynku kredytów konsumenckich w Polsce na najbliższe kilka, a może kilkanaście lat.

Klikając w obraz pierwszej strony stanowiska, możecie je Państwo pobrać i zapoznać się z jego treścią. 

Jeśli jesteście Państwo instytucją pożyczkową lub innym podmiotem, który jest objęty zakresem nowej regulacji i chcecie wziąć czynny udział w pracach nad nową ustawą o kredycie konsumenckim lub otrzymywać na bieżąco informacje z postępów prac w tym procesie - zachęcamy do kontaktu na adres kontakt@pzip.pl

W przypadku pytań lub wątpliwości, odnoszących się bezpośrednio do w/w stanowiska - zachęcamy do kontaktu z mec. Pawłem Grabowskim - pawel.grabowski@pzip.pl