» Prezes PZIP w Polskim Radiu: Kodeks Odpowiedzialnego Pożyczania zmieni rynek na lepsze
/21 stycznia 2019 roku w Polskim Radiu opublikowano audycję z udziałem Jarosława Ryby – prezesa Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych. Rozmowa dotyczyła przygotowanego przez PZIP projektu Kodeksu Odpowiedzialnego Pożyczania.
Branżę pożyczkową w ostatnich trzech latach bezpośrednio lub pośrednio regulowało co najmniej 12 nowych ustaw. Mimo tego Rzecznik Finansowy, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Ministerstwo Sprawiedliwości wskazywały kolejne obszary, gdzie występują nieprawidłowości. Kodeks jest odpowiedzią na te wyzwania.
- Naszym celem jest przygotowanie Kodeksu, który stanie się pewnego rodzaju standardem dla branży. Udostępniamy go także innym przedsiębiorcom niezrzeszonym w Związku. W ostatnich latach wiele niezamierzonych nieprawidłowości wynikało z niewiedzy, błędnej interpretacji. Zależy nam by Kodeks był drogowskazem, ale też piętnował patologię – stwierdził Jarosław Ryba, prezes PZIP.
Kodeks Odpowiedzialnego Pożyczania w przeciwieństwie do innych podobnych dokumentów nie powiela obowiązujących przepisów prawa. Celem samoregulacji ma być uzupełnienie tych obszarów, które nie są wyartykułowane w przepisach prawa, ale są zgodne z duchem praktyki i kierunku jego stanowienia. Dlatego w Kodeksie zaproponowaliśmy rozwiązania, które po prostu powinny być standardem i są oczywiste dla profesjonalistów np. publikacja wszystkich dokumentów potrzebnych do zawarcia umowy pożyczki na stronie przedsiębiorcy w widocznym miejscu, tak by konsument w każdej chwili mógł się z nimi zapoznać, a nie dopiero w momencie podpisywania umowy.
Chcemy też porozmawiać na temat samoograniczenia skali zadłużenia tych konsumentów, którzy znaleźli się w spirali zadłużenia. Jest to niewielka grupa, bo ok. 5% portfela pożyczkowego, która finansuje jedną pożyczkę inną pożyczką, czyli „roluje zadłużenie” – w tej samej lub innej firmie pożyczkowej. Gdy praktycznie nie ma żadnych wątpliwości, że konsument znajduje się w takiej sytuacji, odpowiedzialna instytucja pożyczkowa, powinna odmówić udzielenia kredytu. Zależy nam na tym, by wypracować taki model lub zasadę, która ograniczy skalę przekredytowania w tej grupie nadaktywnych pożyczkobiorców. Konsultacje są już na bardzo zaawansowanym etapie – jesteśmy na najlepszej drodze do tego, by wypracować odpowiednią regułę.
Pomimo regulacji zarówno Rzecznik Finansowy, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jak i Ministerstwo Sprawiedliwości wskazywały obszary, gdzie najczęściej dochodzi do nadużyć. Pokazuje to m.in. raport Rzecznika Finansowego, ale także głośna kampania Ministerstwa Sprawiedliwości za pośrednictwem Funduszu Sprawiedliwości, która wprost piętnuje największe problemy w zakresie udzielania pożyczek. Mowa o ekstremalnie drogich pożyczkach udzielanych seniorom, często ponad wyznaczony ustawą limit i z niewspółmiernie wysokim zabezpieczeniem.
Bardzo często osoby starsze zadłużają się pod wpływem presji ze strony członków rodziny, którym chcą pomóc. To wielu przypadkach prowadziło do utraty nieruchomości. Tego rodzaju pożyczki udzielane są zwykle przez pseudofirmy niemające nic wspólnego z instytucjami pożyczkowymi. Doprowadzają one od zawarcia skrajnie niekorzystnych umów poza lokalem przedsiębiorstwa, zwykle są pisanie niezrozumiałym językiem, a najważniejsze informacje zapisane są drobnym drukiem. Na takie praktyki nie może być zgody.
- W ostatnim czasie obserwujemy intensyfikację działań organów ścigania w temacie lichwiarskich pożyczek. Prokuratorzy stają na wysokości zadania, widać wyraźną poprawę. Można wręcz powiedzieć, że doszło do rewolucji kopernikańskiej w tym zakresie. Państwo przejęło inicjatywę. Oszuści, którzy do tej pory byli bezkarni dzisiaj są na cenzurowanym. Kampania Funduszu Sprawiedliwości, to świetna inicjatywa, która bez wątpienia zwiększy świadomość Polaków i pomoże zwalczać patologie – dodaje Jarosław Ryba, prezes PZIP.
